poniedziałek, 27 lutego 2012

W jakich sprawach mogą być przeprowadzane konsultacje społeczne na szczeblu miejskim ?

Ogólnie należy stwierdzić, że potencjalnie konsultacje społeczne władze Szczecina mogą przeprowadzać w tych sprawach, które należą do ich zakresu kompetencji. Wyliczenie wszystkich tych spraw raczej nie jest możliwe, bo musiałoby mieć ono dziesiątki punktów, ale chciałbym się skupić na tych mających największy praktyczny wpływ na życie mieszkańców.

Zacząć należy od przypomnienia, że zgodnie z art. 3 Konstytucji Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym. Jest to przeciwieństwo państwa federacyjnego i znaczy to ogólnie, że w Polsce w porównaniu z USA czy wieloma państwami Europy Zachodniej (Niemcami, Austrią, Wielką Brytanią, itp.) do zakresu działania samorządu należy stosunkowo niedużo spraw. Nie są uchwalane na szczeblu miejskim na przykład:

1) ordynacje wyborcze (zarówno do rad gmin, jak i  na prezydenta miasta),
2) zasady przeprowadzania referendum lokalnego,
3) duża część zasad dysponowania majątkiem miasta, czyli np. możliwości sprzedaży czy wynajmu składników tego majątku (w istotnym zakresie reguluje to ustawa o gospodarce nieruchomościami),
4) procedura zamówień publicznych (czyli głównie przetargów) stosowana przez instytucje miejskie,
5) zasady postępowania w sprawach prowadzonych w urzędzie miejskim (tutaj jest kodeks postępowania administracyjnego i inne ustawy)
6) przepisy dotyczące podatków pobieranych przez miasto, czyli głównie podatku od nieruchomości, rada miasta może tutaj tylko uchwalić maksymalne stawki tych podatków, ale nie może decydować o tym, co ma być opodatkowane. 

W tych kwestiach obowiązuje prawo ogólnopolskie (a w przypadku np. zamówień publicznych w istotnym zakresie nawet dyrektywy unijne)  i jeśli ktoś chciałby zmian, to powinien przygotować projekt ustawy i lobbować za nim w Sejmie albo nawet w Parlamencie Europejskim.

Co zatem pozostaje?

Sporo bardzo przyziemnych zagadnień. Część z nich została wprost już wymieniona w ankiecie, której wypełnianie przez mieszkańców w odpowiedniej skali byłoby  bardzo poważnym argumentem w dyskusjach z urzędnikami i radnymi przy opracowywaniu procedur konsultacji.  W bardziej uporządkowanym podziale na  dziedziny życia można tu wymienić:

1) oświata – powstawanie, likwidacje, łączenia szkół/przedszkoli/żłobków. W epoce niżu demograficznego jest to już teraz jeden z istotniejszych przedmiotów sporu, a ognisk zapalnych będzie tu raczej coraz więcej. Inny wątek to podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów. Gdy w 1996 r. miasto Szczecin pierwszy raz przyznało stypendia dla uczniów, nagrodzonych zostało kilkadziesiąt osób, dzisiaj już dużo więcej, a zatem zainteresowanie tym tematem może być.

2) ochrona zdrowia - powstawanie, likwidacje, łączenia przychodni,

3) kultura i sztuka - powstawanie, likwidacje, łączenia tzw. miejskich instytucji kultury, czyli wielu różnych instytucji – bibliotek, osiedlowych domów kultury, teatrów, Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza ( ale np. Opera na Zamku jest instytucją wojewódzką – tu też trzeba sprawdzać indywidualnie, kto jaką instytucję prowadzi ).

4) zagospodarowanie przestrzenne – tutaj jest kwestia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, czyli dokumentów ustalających przeznaczenie terenów ( co gdzie można czy też nie można zbudować ). Zasadniczy problem jest taki, że w procedurze uchwalania tych planów już dzisiaj jest przewidziany udział mieszkańców ( głównie na etapie wyłożenia projektu planu do wglądu ), tylko mało kto o tym wie i zwraca na to uwagę. Tutaj kwestia wykracza nawet poza zwykłe konsultacje społeczne,

5) gminne drogi, ulice, mosty, place oraz organizacja ruchu drogowego. Tutaj jest bardzo dużo do zrobienia, zwłaszcza w sferze organizacji ruchu – to są zazwyczaj prozaiczne sprawy: postawienie albo zdjęcie znaku drogowego, namalowanie przejścia dla pieszych, ścieżki rowerowe, itp. Kwestia planowanych inwestycji drogowych i ogólnej strategii w tym zakresie oczywiście też jest bardzo ważna.

6) lokalny transport zbiorowy, czyli komunikacja miejska we wszystkich aspektach – planowanie tras, zakup taboru, ustalanie cen biletów i in. Może też chodzić o ceny przejazdu taksówkami, które również ustala rada miasta

7) kultura fizyczna i turystyka, czyli np. budowa stadionów, boisk, placów zabaw, szlaki turystyczne, tablice informacyjne,

8) targowiska – ich lokalizacja i organizacja,

9) zieleń gminna i zadrzewienia, - lokalizacja parków,

10) cmentarze – tutaj powszechnie znane problemy z ul. Bronowicką mówią same za siebie…,

11 ) wszelkiego rodzaju programy i strategie działania. W ankiecie zostały wymienione cztery: ogólna strategia rozwoju miasta, Gminny Program Rozwiązywania Problemów Społecznych, Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii. Tutaj akurat ja osobiście jestem o tyle sceptyczny, że zazwyczaj są to dokumenty długie i o charakterze bardzo eksperckim. Z kolei ich bezpośredni wpływ na to, co będzie później realizowane jest jednak dosyć ograniczony, bo z natury rzeczy ich treść jest ogólna. Chciałbym się mylić, ale podejrzewałbym raczej małe zainteresowanie konsultacjami akurat takich zagadnień.

12) ustalanie zakresu działania jednostek pomocniczych, czyli osiedli , w tym wpisana do ankiety kwestia „Na co mają iść pieniądze wydawane przez rady osiedla?”. Tutaj trzeba pamiętać o tym, ze rady osiedli w polskich realiach ustrojowych mają ogólnie bardzo słabą pozycję i są uzależnione właściwie w całości od radnych miasta. Zatem raczej tylko nacisk mieszkańców mógłby spowodować, żeby dostały one więcej zadań i pieniędzy, chociaż barier prawnych przeskoczyć się nie da i nie będą one w obecnym stanie prawnym podejmowały wiążących uchwał rozstrzygających kwestie dotyczące ich obszaru działania.

13) ustalanie zasad gospodarowania majątkiem miasta. Tutaj jak już wyżej wspomniałem częściowo jest to uregulowane w ustawie o gospodarce nieruchomościami, natomiast do radnych należy podejmowanie uchwał m. in. w zakresie zasad emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez prezydenta, zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów, ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez prezydenta w roku budżetowym, zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustalaną corocznie przez radę gminy, tworzenia i przystępowania do spółek i spółdzielni. Jak widać, tematyka jest raczej specjalistyczna, więc masowe konsultacje mogłyby się nie sprawdzić, ale gdyby znalazła się duża grupa mieszkańców tym zainteresowanych, to czemu nie ?

14) współpraca z innymi gminami, oraz ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych Państw. Tutaj chodzi o różnego rodzaju inicjatywy – tzw. miasta partnerskie za granicą, ale może też chodzić o porozumienia z sąsiednimi gminami np. w zakresie komunikacji miejskiej, jak na trasie Szczecin – Police.

15) podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych, a także wznoszenia pomników. Takie symbole chyba są ważne dla wielu osób, zresztą mieliśmy przykłady poważnych sporów wokół nazw ulic.

16) nadawanie honorowego obywatelstwa gminy. Tutaj w Szczecinie raczej nie było jak na razie z tym problemów ( nie licząc może dyskusji o tym, czy ważne są nadal honorowe obywatelstwa Hitlera, Göringa, von Mackensena i Fricka ), ale w innych miastach wybuchały duże awantury wokół Polaków.

17) ustalanie godzin otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności.

Lista ta oczywiście nie jest wyczerpująca, ale daje już całkiem spory wachlarz możliwości w zakresie wpływu obywateli na to, co się dzieje w przestrzeni publicznej.

Autor:
Mirosław Jońca
Radca prawny
Fundacja SAPIENS – Szczecińska Aktywna Przestrzeń  Inicjatyw Ekologicznych, Naukowych i Społecznych

środa, 22 lutego 2012

Jak powinny wyglądać szczecińskie konsultacje? Wypełnij ankietę!

Nic o nas bez nas! Zachęcamy więc do wypełnienia ankiety dotyczącej tego jak powinny odbywać się konsultacje w Szczecinie i czego powinny dotyczyć. Twój głos ma znaczenie więc do dzieła!  Wypełnij w mniej niż 5 minut i przekaż dalej:)
https://docs.google.com/spreadsheet/viewform?formkey=dC1xT283UlZqYUpPMmw1dVFvMS1UdEE6MQ

czwartek, 16 lutego 2012

Szczecinianie decydują - zapraszamy na spotkanie

W związku z przygotowywaniem się do wprowadzenia uchwały dot. konsultacji społecznych w Szczecinie, serdecznie zapraszamy do dyskusji nad tym, jak chcielibyśmy, aby Urząd Miasta z nami rozmawiał i konsultował się w sprawach ważnych dla Szczecina. Dobrze prowadzony dialog, większa przejrzystość działań, to większe zaufanie do rządzących miastem i zadowolenie. Aktywne społeczeństwo, to lepsze społeczeństwo!

Większy wpływ mieszkańców na decyzje zapadające w mieście podnosi jakość naszego życia. Mieszkańcy mają prawo decydować o ważnych sprawach, a demokracja nie kończy się na wyborze prezydenta i radnych miasta, którzy mają decydować za nas bez naszego udziału. Demokracja polega także na umiejętności: przejrzystości działań, dyskusji, rozmowy i konsultacji.


22.02.2012, godzina 17.00

ul. Dworcowa 19/205, siedziba Stowarzyszenia Rowerowy Szczecin

1 marca 2012, godzina 17.00, 

Sektor 3 Szczecińskie Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych, Wojska Polskiego 63

Serdecznie zapraszamy na Konferencję "Szczecinianie też decydują" z udziałem gościa Łukasza Prykowskiego, Pełnomocnika Prezydenta Łodzi ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi oraz Przewodniczącego Łódzkiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. 
Konferencja odbędzie się 8 marca o godzinie 17.00 w Inkubatorze Kultury - przy al. Wojska Polskiego 90.

wtorek, 14 lutego 2012

Oświatowe gaszenie pożaru.. czyli konsultacje społeczne po szczecińsku

Ostatnio bardzo wyraźnie możemy zaobserwować jak bardzo brakuje naszym władzom nawyku konsultacji społecznych z mieszkańcami w sprawach i projektach dla nich ważnych. O rosnącym niezadowoleniu braku konsultacji możemy mówić nie tylko w Polsce (np. sprawa ACTA), ale także w Szczecinie…. O braku woli dyskutowania o zamiarze likwidacji szkół przed faktem dokonanym, możemy obszernie czytać na łamach prasy lokalnej, a także na stronach niezgadzających się z decyzją Prezydenta, szkół (http://sp64.szczecin.pl , http://www.gim3.pl, http://www.lo8.szczecin.pl/ (http://www.lo8.szczecin.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=114:p-e-t-y-c-j-a-viii-lo&catid=3:aktualnosci) (uchwały o zamiarze zlikwidowania tej szkoły nie ma na liście uchwał do zatwierdzenia na sesji Rady Miasta).

czwartek, 9 lutego 2012

Jak działają konsultacje w Sopocie?

Gdy w 2009 roku Sopocka Inicjatywa Rozwojowa (SIR) zaczęła opisywać swoje działania w kierunku uchwalenia procedur konsultacji społecznych, nikt pewnie nie przypuszczał, że na sesji Rady Miasta w grudniu 2011 roku pod głosowanie poddana zostanie zmodyfikowana metoda Bordy (ang. Modified Borda Count), dzięki której osiągany jest społeczny konsensus.

Przez ponad dwa lata zagadnienie konsultowania ważnych decyzji z mieszkańcami rozwijało się w różnych kierunkach ale zawsze celem było jedno – dobre konsultacje i rzeczywista partycypacja. Jak opisuje SIR: „W latach 70-tych amerykański rząd poprosił 30 ekspertów wojskowych o analizę danych wywiadu i prognozę ruchów wojsk. Każdy z tych ekspertów przeanalizował dane i napisał własny raport. Następnie specjalna komisja sprawdziła na ile celnie eksperci przewidzieli ruchy wojsk. Okazało się, że średnio zaledwie 7 elementów na 100 przewidzieli poprawnie. Wówczas pozwolono ekspertom zajrzeć do raportów ich kolegów, bez podawania żadnych nowych danych, i napisać raport jeszcze raz. Tym razem trafność opinii wynosiła 79 na 100.”

Co z tego wynika? Na pewno to, że proces musi wielostronnie odnosić się do różnych spojrzeń, poglądów, wizji i przekonań tak aby ostatecznie można nazwać konsultacje rządzeniem. Tym samym w marcu 2010 roku SIR zaproponował swoją koncepcję regulaminu konsultacji społecznych, który poddany został weryfikacji i uwadze zarówno przez przedstawicieli władzy lokalnej jak i samych mieszkańców. Przyniosło to oczekiwany skutek już w kwietniu 2010 gdy powstała nowa, ulepszona przez mieszkańców, wersja regulaminu. Zmiany dotyczyły nie tylko kwestii pokazania jakie skutki wynikną z wprowadzanych rozwiązań czy ustawiania krzeseł podczas spotkań w okrąg, ale również zakresu spraw jakie maja być poddane pod konsultacje. Wprowadzono zapisy ustawy o samorządzie gminnym (ważne sprawy dla gminy, które mają być konsultowane) oraz dowolności w tematach konsultacji, jeśli taką wolę wyrazi minimum 200 mieszkańców. Po owocnych działaniach SIRu w lipcu 2010 zebrano ponad 300 podpisów popierających wprowadzenie regulaminu konsultacji społecznych, które złożono w urzędzie do rozpatrzenia i zaopiniowania. Od tego czasu sprawa nabrała tempa jak brazylijska telenowela – opinie prawne, nowe zapisy, pomysły, zmiany i wymiany – ale wszystko po to, aby regulamin był społeczny i dla mieszkańców. Przedstawienie dalej trwa.

Dlaczego tak długo? Wydaje się, że wielu podmiotom zależy na prawdziwym włączającym dokumencie, który w efektywny sposób zaangażuje wszystkie zainteresowane strony. Prace nad uchwaleniem regulaminu konsultacji społecznych w Sopocie można na bieżąco śledzić na stronie Sopockiej Inicjatywy Rozwojowej na stronie http://www.sopockainicjatywa.org/tag/konsultacje/.
Czy Szczecin skorzysta z dobrych praktyk czy może opracuje własne rozwiązania pewnie przekonamy się w nadchodzącym czasie ale warto zaangażować swoje siły i środki do tego aby być świadomym obywatelem kształtującym swoje miasta nie tylko raz na cztery lata.

sobota, 4 lutego 2012

Łodzianie decydują

Spoglądamy na Łodzian z zazdrością - od marca 2010 jest u nich wprowadzony regulamin dot. konsultacji społecznych, a teraz prawie wszystkie najważniejsze decyzje Prezydenta są poddawane konsultacjom - m.in. projekt budżetu miasta, zamiar likwidacji szkół, przedszkoli ..i wiele innych ważnych projektów i inwestycji. Ale nie byłoby tego gdyby nie mobilizacja mieszkańców i lokalnych organizacji.... Przypadek Łodzi i coraz lepiej działających tam procedur konsultacji dowodzi, że to nie jest wcale tak, że prezydent miasta, wybierany w demokratycznych wyborach, może podejmować niezrozumiałe dla mieszkańców decyzje bez uzasadnienia.. Obserwując te dobre polskie praktyki, liczymy, że wkrótce zostaną one także wcielone w życie w Szczecinie....
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia strony www.lodzianiedecyduja.pl.

czwartek, 2 lutego 2012

Obywatele = partnerzy

W 2001 roku Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), której Polska jest członkiem od 1996 roku, wydała książkę “Obywatele jako partnerzy. Podręcznik OECD na temat informowania,konsultacji i udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzjipolitycznych”. Na bazie obecnej sytuacji konsultacji szczecińskich pada pytanie: po co została wydana ta książka ponad 10 lat temu jeśli nikt z niej nie korzysta? Warto, abyśmy zainteresowali się już tym co już jest dostępne na rynku i nie tworzyli własnych, zindywidualizowanych rozwiązań.
Książka to “mapa drogowa budowania solidnych ram informowania, konsultacji i angażowania obywateli w podejmowanie decyzji politycznych”.

Warto zwrócić uwagę na 10 wskazówek dotyczących prowadzenia konsultacji: 
  • podejdź do sprawy poważnie, 
  • postaw się w pozycji obywatela, 
  • spełnij to, co obiecałeś,
  • przestrzegaj ustalonych terminów, 
  • bądź kreatywny (czyli: korzystaj z dobrych praktyk), 
  • uwzględniaj opinie różnych grup,
  • bądź przygotowany na krytykę (która jednak boli), 
  • zaangażuj swoich pracowników, 
  • opracuj spójną politykę, 
  • działaj teraz (lepiej zapobiegać niż leczyć).
Wszystkim rządzącym polecamy lekturę dostępną tutaj: http://partycypacjaobywatelska.pl/images/obywatele.pdf 
Nie bójmy się korzystać z dobrych praktyk, narzędzi do wprowadzania polityki konsultacji społecznych i zwiększania udziału mieszkańców w życiu publicznym, które w innych krajach dawno się sprawdziły, a zaufanie wobec władzy jest raczej większe niż w Polsce. 

środa, 1 lutego 2012

Nie ma uchwały. Sukces czy porażka?

31 stycznia 2012 r. radni po raz kolejny nie przyjęli uchwały o konsultacjach. W skrócie można napisać "uff udało się nie przyjąć bubla". Tylko, że nie jest to dobra sytuacja dla mieszkańców. Gmina powinna już dawno (ponad 10 lat) przyjąć uchwałę o konsultacjach - dopiero sięgnięcie po środki europejskie  spowodowało, że temat stał się ciekawy i postanowiono wykonać prawo...

Szkoda, że trzeba pilnować co robią osoby pracujące w urzędzie, aby nie zgotowały mieszkańcom uchwały o konsultacjach, która jako zasadę przyjmuje "niekonsultowanie". Wystarczyło przeprowadzić dobre konsultacje w sprawie konsultacji i samo wyszłoby jak to powinno wyglądać.

Mamy nadzieję, że z pomocą mieszkańców i organizacji uda się stworzyć dobre rozwiązania. Będziemy informować o dalej.

poniedziałek, 30 stycznia 2012

Jak "łatwo" dowiedzieć się jak gmina Szczecin pracowała nad uchwałą o konsultacjach

W Szczecinie od roku realizowany jest projekt, którego jednym z celów jest edukacja urzędników odnośnie konsultacji społecznych. Jednym z efektów tego projektu powinna być modelowa uchwała o konsultacjach, a wyszło jak zawsze. O to historia jak się dowiedzieć o tym, co urząd w tej sprawie robił:

6 grudnia 2011 r. złożony został wniosek o takiej treści - związane to jest z projektem jaki realizowany jest w urzędzie:

- udostępnienie wniosku o dofinansowanie projektu „Sprawny Urząd Miasta Szczecin szansą na lepszą administrację”,
- umowy na dofinansowanie w/w projektu,
- dokumentów służących rozliczeniu w/w projektu - rozliczeń cząstkowych,
- umów z wykonawcami poszczególnych działań,
- materiałów wytworzonych w ramach realizowanych szkoleń,
- wszystkich dokumentów związanych z realizacją komponentu opracowania procedury sposobu konsultacji społecznych (w tym korespondencji pomiędzy wykonawcą a gminą),
- listy obecności na warsztacie z zakresu planowania, organizacji i prowadzenia konsultacji społecznych dla 20 pracowników Urzędu Miasta Szczecin,
- dokumentacji przeprowadzenia "usługi wdrożenia konsultacji społecznych przeprowadzając pilotażowe konsultacja społeczne dla jednej wybranej inwestycji Miasta Szczecin",
 - informacji kto i kiedy wytworzył dokument "projekt uchwały nr .... rady miasta szczecin z dnia .... w sprawie zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Szczecin, w sprawach ważnych dla Gminy, w których przeprowadzanie konsultacji nie jest wprost przewidziane przepisami ustawy,
- informacji do kogo został projekt wysłany w celu konsultacji,
- przesłane do Gminy pisma/stanowiska odnośnie tego dokumentu,
- listę spotkań odnośnie konsultacji tego projektu,
- protokoły ze spotkań odnośnie konsultacji tego projektu,
- listy obecności ze spotkań odnośnie konsultacji tego projektu.

W odpowiedzi miasto udzieliło takich informacji:

1.    Informacje na temat projektu pn.: „Sprawny Urząd Miasta Szczecin szansą na lepsza administrację” znajdują się na stronie BIP:  
http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinBIP/chapter_50699.asp

2.    Informacje na temat realizowanej usługi wdrożenia konsultacji społecznych – pilotażu konsultacji społecznych znajdują się na stronie BIP:
http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinBIP/chapter_50695.asp

3.    Projekt uchwały nr ….. Rady Miasta Szczecin z dnia ….. w sprawie zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Szczecin, w sprawach ważnych dla Gminy, w których przeprowadzenie konsultacji nie jest wprost przewidziane zapisami ustawy wytworzony został przed 31.10.2011 roku przez organ JST - Gminę Miasto Szczecin.

4.    Lista pracowników obecnych na szkoleniu z zakresu planowania, organizacji i powadzenia konsultacji społecznych poniżej:

Lista:
Anna Jaśkowiak, Kubik Marek, Miluch Bartłomiej, Pundyk Łukasz, Śniady Marcin, Ciszewska Aleksandra, Anna Brzozowska, Bil-Modranka Małgorzata, Górska Małgorzata, Małachowska-Wasylko Monika, Jerzykowska Agnieszka, Rogulska Sylwia, Dymek Marek, Kujath Jakub, Lipiński Karol, Szczyrski Paweł, Hańczewska Diana, Urbanek Dorota, Księżopolski Rafał, Krzesiński Marek.

Odpowiadając na Pana wniosek o udostępnienie w ramach dostępu do informacji publicznej informuję, że wniosek o dofinansowanie projektu „Sprawny Urząd Miasta Szczecin szansą na lepszą administrację” nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 240,  poz. 2407, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 132, poz. 1110, z 2010r. Nr 182, poz. 1228 )., ponieważ sposób redagowania wniosków oraz jego elementy składowe stanowią o konkurencyjności Gminy Miasto Szczecin wobec innych podmiotów ubiegających  się o dofinansowanie ze środków zewnętrznych w ramach organizowanych konkursów.
Ponadto informuję, iż zgodnie z art. 14 ust. 2 ww. ustawy pozostałe informacje wskazane w Pana e-mailu nie mogą być udostępnione w wersji elektronicznej i przesłane na adres osowski.szymon@gmail.com, ponieważ mają postać dokumentu papierowego. Materiały te są możliwe do udostępnienia w postaci kserokopii.

Pozostałe informacje miały być przygotowane i udostępnione na przełomie roku... do dziś ich nie ma.

Otwarte miasta bardzo ciekawie argumentuje o tym, że nie musi udostępniać wniosku na realizację projektu tylko, że otrzymanie takiego projektu to żaden kłopot - ministerstwo przesłało - można poczytać jak to urzędnicy mieli się uczyć m. in. o konsultacjach społecznych:

Pobierz projekt tutaj

Życie uchwały - zmiany w ujęciu tabelarycznym

Uchwała o konsultacjach po konsultacjach z Radą Pożytku Publicznego

Tak wygląda projekt po konsultacjach ze Szczecińską Radą Pożytku Publicznego, która składa się z Urzędników i przedstawicieli Organizacji Pozarządowych.  Efekty spotkania można przeczytać w protokole ze spotkania nr 7. 

Podkreślone fragmenty tej uchwały, dla poprawy rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, są bardzo istotne, nieuwzględnione w treści uchwały po autopoprawkach.
UCHWAŁA NR ....................
RADY MIASTA SZCZECIN
z dnia .................... 2011 r.
w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta
Szczecin.
Na podstawie art. 5a ust. 2 w zw. z art. 40 ust. l ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591, z 2002r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153,poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007r. Nr 48, poz. 327, Nr 138 poz. 974, Nr 173 poz. 1218, z 2008r. Nr 180 poz. 1111, Nr 223 poz. 1458, z 2009r. Nr 52 poz. 420, Nr 157 poz. 1241 z 2010r. Nr 28 poz. 142 i poz. 146, Nr 106 poz. 675, Nr 40 poz. 230, z 2011r. Nr 21 poz. 113, Nr 117 poz. 679, Nr 134 poz. 777) Rada Miasta Szczecin,
uchwala co następuje:
§ 1. Przyjmuje się zasady i tryb przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta
Szczecin określone w Regulaminie, stanowiącym załącznik do niniejszej Uchwały.
§ 2. Wykonanie Uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Szczecin.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym
Województwa Zachodniopomorskiego.

Załącznik do Uchwały Nr ....................
Rady Miasta Szczecin
z dnia .................... 2011 r.
Regulamin w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami
Miasta

Rozdział 1.
Przepisy ogólne
§ 1. Regulamin określa zasady i tryb przeprowadzania konsultacji społecznych w sprawach ważnych
dla Gminy Miasto Szczecin oraz w kwestiach uregulowanych odrębnymi przepisami, o ile te przepisy nie określają innego trybu konsultacji.

§ 2. Ilekroć w tekście jest mowa o:
1) Radzie - rozumie się przez to Radę Miasta Szczecin,
2) Prezydencie – rozumie się przez to Prezydenta Miasta Szczecin,
3) Gminie – rozumie się przez to Gminę Miasto Szczecin,
4) konsultacjach – rozumie się przez to konsultacje społeczne przeprowadzane na podstawie przepisów niniejszego Regulaminu,
5) organizacjach pozarządowych – rozumie się przez to organizacje pozarządowe oraz podmioty
wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654, Nr 205, poz.
1211, Nr 209, poz. 1244),
6) Urzędzie – rozumie się przez to Urząd Miasta Szczecin,
7) Radzie Osiedla – rozumie się przez to radę jednostki pomocniczej Gminy Miasto Szczecin określoną w § 39 ust. 1 Statutu Miasta Szczecin (Dz. Urz. Województwa Zachodniopomorskiego z 2005r. Nr 10 poz. 178, z 2008r. Nr 78 poz. 1721, z 2009r. Nr 51 poz. 1307),
8) Młodzieżowej Radzie – rozumie się przez to Młodzieżową Radę Miasta Szczecin.

§ 3. Zaleca się prowadzenie konsultacji społecznych na możliwie najwcześniejszym etapie tworzenia
projektu bądź inwestycji. 

§ 4. W konsultacjach uczestniczą:
1. Mieszkańcy Gminy, na którym będzie zlokalizowana inwestycja lub projekt miejski oraz obszarów
bezpośrednio sąsiadujących;
2. Mieszkańcy Gminy pozostającej pod wpływem inwestycji lub projektu miejskiego;
3. Organizacje pozarządowe w zakresie ich działalności statutowej;
4. Inne podmioty zainteresowane.

§ 5. Obowiązkowym konsultacjom prowadzonym z inicjatywy Prezydenta podlegają następujące
projekty:
1) założenia do budżetu,
2) strategia rozwoju Gminy,
3) Lokalny Plan Rewitalizacji,
4) Lokalna polityka transportowa.

Rozdział 2.
Zasady przeprowadzania konsultacji społecznych

§ 6. 1. Konsultacje w sprawie innych projektów realizowanych na poziomie lokalnym lub miejskim
o zasadniczym znaczeniu społecznym lub finansowym, z wyłączeniem projektów dotyczących określenia wysokości stawek w zakresie podatków lokalnych są prowadzone z inicjatywy własnej Prezydenta Miasta lub na wniosek:
1) mieszkańców Gminy (w liczbie co najmniej 250 osób posiadających czynne prawo wyborcze
w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw),
2) komisji Rady właściwej rzeczowo w sprawie przedmiotu konsultacji,
3) radnych Gminy (w liczbie co najmniej 10 osób),
4) Rady Osiedla – w sprawach dotyczących wyłącznie danego osiedla,
5) Młodzieżowej Rady.
2. Wniosek powinien zawierać:
1) przedmiot, termin i zasięg terytorialny konsultacji,
2) formę konsultacji, określenie sposobu zgłaszania opinii, uwag i propozycji,
3) uzasadnienie z określeniem celu konsultacji,
4) wskazanie osoby, z którą należy się kontaktować w sprawie złożonego wniosku oraz jej danych
kontaktowych,
5) informację o sposobie dostępu do dokumentacji dotyczącej przedmiotu konsultacji.
3. Wniosek o przeprowadzenie konsultacji zgłoszony przez mieszkańców Miasta Szczecin oprócz
wymagań określonych w ust. 2 zawiera także:
1) wskazanie osoby upoważnionej do kontaktu,
2) listę osób popierających wniosek zawierającą ich imiona, nazwiska i podpisy.
4. Wnioski niekompletne należy uzupełnić w terminie 3 dni od daty doręczenia wezwania do ich
uzupełnienia. Wnioski nieuzupełnione pozostają bez rozpatrzenia.

§ 7. 1. Wniosek o przeprowadzenie konsultacji społecznych składa się na ręce Prezydenta.
2. Prezydent rozpatruje wniosek, uwzględniając koszty proponowanej formy konsultacji, istotność
przedmiotu konsultacji dla społeczności lokalnej oraz zasadność proponowanego sposobu konsultacji.
3. Prezydent informuje wnioskodawcę o sposobie realizacji wniosku.
4. Podejmowanie decyzji o przeprowadzeniu konsultacji, w drodze Zarządzenia, powierza się
Prezydentowi.
5. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 4, określa:
1) cel i przedmiot konsultacji,
2) czas rozpoczęcia i zakończenia konsultacji oraz miejsce ich przeprowadzenia,
3) zasięg terytorialny oraz podmioty uczestniczące w konsultacjach,
4) formy przeprowadzania konsultacji,
5) jednostkę organizacyjną Urzędu lub Gminy odpowiedzialną za przeprowadzenie konsultacji,
6) termin i formę przekazania mieszkańcom Gminy informacji o wynikach konsultacji.

§ 8. 1. Konsultacje przeprowadza się w szczególności w następujących formach:
1) otwartych spotkań z mieszkańcami zwanych dalej spotkaniami konsultacyjnymi, które odbywają się po godzinie 16 w dni robocze oraz w dni wolne od pracy,
2) badania opinii mieszkańców poprzez umieszczenie projektu aktu prawa miejscowego, projektu
dokumentu (lub założeń do projektu dokumentu), propozycji rozwiązania ważnej sprawy dla Gminy
na stronie internetowej Urzędu i przyjmowanie uwag na piśmie za pomocą m.in. poczty
elektronicznej, formularza zgłoszenia uwagi, formularza ankietowego itp.,
3) warsztatów dla mieszkańców Gminy, umożliwiających zdobycie wiedzy na temat konsultowanego
przedsięwzięcia i wypracowanie rozwiązań,
4) zebrań z przedstawicielami organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy,
5) przekazania do zaopiniowania projektu dokumentu organizacjom pozarządowym lub instytucjom,
6) zogniskowanego wywiadu grupowego,
7) badań reprezentatywnych grup społecznych,
8) innych formach uzasadnionych potrzebami i celami konsultacji.

2. Prezydent dokonuje wyboru form konsultacji społecznych w zależności od potrzeb i zaistniałych
okoliczności.
3. Konsultacje społeczne prowadzone w formie wskazanej w ust. 1 pkt. 2 nie mogą trwać krócej niż
30 dni.
4. Realizacja konsultacji społecznych wymagająca specjalistycznej wiedzy, odbywać się będzie
z udziałem ekspertów w danej dziedzinie.
5. Prezydent w uzasadnionych przypadkach może powołać zespół opiniodawczokonsultacyjny,
którego zadaniem jest pomoc w ocenie zasadności składanych uwag. W jego skład mogą wejść
przedstawiciele uczelni wyższych, organizacji społecznych oraz miejskich jednostek organizacyjnych, a także eksperci z zakresu prowadzonej inwestycji lub projektu.

§ 9.
1. Prezydent zapewnia obsługę merytoryczną i organizacyjną spotkań konsultacyjnych oraz
ponosi koszty organizacji konsultacji społecznych.
2. Ze spotkania konsultacyjnego sporządza się protokół, do którego dołącza się listę obecności osób
biorących udział w spotkaniu. W przypadku gdy konsultacje społeczne prowadzone są jedynie w formie spotkań konsultacyjnych, protokół zamieszcza się na okres 7 dni na stronie internetowej Urzędu w celu umożliwienia zainteresowanym zapoznania się z treścią protokołu i przedłożenia opinii.
3. Spotkanie konsultacyjne jest ważne bez względu na liczbę obecnych na nim mieszkańców.
4. Informacja o rozpoczęciu konsultacji powinna być podana do wiadomości publicznej co najmniej
na 14 dni przed wyznaczonym terminem spotkania w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej Urzędu, poprzez wywieszenie ogłoszenia w gmachu Urzędu w miejscu ogólnodostępnym.

§ 10.
1. Konsultacje w trybie badania opinii mieszkańców z wykorzystaniem formularza o którym
mowa w § 8 ust. 1 pkt. 2 prowadzone są poprzez:
1) opublikowanie formularza na stronie internetowej Urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej,
2) umieszczenie w Biurze Obsługi Interesantów Urzędu lub w innym wyznaczonym do tego celu
miejscu urny oraz wyłożenie obok niej formularzy.
2. Formularz, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać temat konsultacji, informację o stronie
internetowej, lub innym miejscu, gdzie można uzyskać wyczerpujące informacje dotyczące
konsultowanego zagadnienia oraz adres email, na który można nadsyłać wypełnione formularze, lub wnioski dotyczące danego zagadnienia.
3. Nieprzedstawienie przez zainteresowanych udziałem w konsultacjach opinii w terminie
wyznaczonym na konsultacje społeczne oznacza rezygnację podmiotu z prawa jej wyrażenia.

§ 11. Prezydent może zlecić przeprowadzenie konsultacji wyspecjalizowanemu podmiotowi
zajmującemu się konsultacjami społecznymi.

§ 12. Wyniki konsultacji nie są wiążące dla władz Miasta.

Rozdział 3.
Postępowanie po zakończeniu konsultacji
§ 13. Prezydent podaje do publicznej wiadomości wyniki konsultacji w terminie 30 dni od daty ich
zakończenia na stronie internetowej Urzędu oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.

§ 14. 1. Każdorazowo dokonuje się ewaluacji zrealizowanych konsultacji pod kątem przyjęcia
właściwych form, metod konsultacji, zrozumiałości przekazywanej informacji, dotarcia do właściwych grup odbiorców, pozyskania odpowiedniej ilości i jakości uwag, przeznaczenia odpowiedniej ilości czasu na konsultacje, efektów – uwzględnienia pozyskanych uwag w konsultowanym przedmiocie, dokumencie.
2. Dopuszcza się możliwość przeprowadzenia ewaluacji, o której mowa w ust. 1, z wykorzystaniem
narzędzia opracowanego przez specjalistów lub wyspecjalizowaną instytucję.

Uzasadnienie
Od 2010 roku Gmina Miasto Szczecin realizuje projekt pn. „Sprawny Urząd Miasta Szczecin szansą na lepszą administrację”, który współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach EFS.
W ramach niniejszego projektu Gmina Miasto Szczecin zobowiązana została do określenia zasad i trybu
przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami. Celem prowadzenia konsultacji społecznych w Gminie Miasto Szczecin jest wzmocnienie mechanizmu partycypacji społecznej w sprawach ważnych dla Miasta, które spowodują jednak znaczącą zmianę warunków życia mieszkańców. Konsultacje społeczne przeprowadzane w Gminie Miasto Szczecin mają wzmocnić aktywną współpracę pomiędzy władzami samorządowymi, a obywatelami oraz podnosić jakość demokracji lokalnej. Zadaniem Uchwały jest określenie i usystematyzowanie sposobu i formy prowadzenia dialogu z mieszkańcami Miasta Szczecin. Podjęcie niniejszej Uchwały Rady Miasta Szczecin będzie gwarantować, iż w przypadku zaistnienia sytuacji wymagającej przeprowadzenia konsultacji, odbywać się one będą w oparciu o znane wszystkim mieszkańcom zasady i w wiadomym trybie.

niedziela, 29 stycznia 2012

O mieszkańcach bez mieszkańców

W programie najbliższej poniedziałkowej sesji Rady Miasta (30 stycznia 2012) znalazła się "uchwała dotycząca zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Szczecin, w sprawach ważnych dla Gminy, w których przeprowadzenie konsultacji nie jest wprost przewidziane zapisami ustawy".

Jest to uchwała, która powinna zwiększać udział mieszkańców w życiu publicznym miasta i włączać ich do dyskusji. Niestety uchwała nie przewiduje żadnych obowiązkowych konsultacji, w tym również wymaganych przez ustawę o samorządzie gminnym. Warunki do przeprowadzenia konsultacji zupełnie nie sprzyjają mieszkańcom. Na ogół informacje o wszczęciu prac np. nad "inwestycjami miejskimi" nie pojawiają się informacje na tyle wcześnie,  by obywatele mieli czas na zebranie 400 podpisów oraz odczekanie 30 dni na decyzję prezydenta.  Na dodatek, uchwała pozostawia dużą swobodę Prezydentowi który, po przeanalizowaniu zasadności wniosku, tematu konsultacji i kosztów może bez podania przyczyn odmówić przeprowadzenia konsultacji.  Może to doprowadzić do sytuacji w której wnioski o przeprowadzenie konsultacji niewygodnych dla miasta (Prezydenta) będą odrzucane pod pretekstem zbyt dużych kosztów.

Niepokojący jest również sposób tworzenia tej uchwały na co zwraca uwagę Szymon Osowski ekspert Pozarządowego Centrum Dostępu do Informacji Publicznej zajmujący się jawnością funkcjonowania administracji:

Od 2 miesięcy próbuję dowiedzieć się kto, jak i kiedy stworzył projekt uchwały o konsultacjach. Miasto obiecało przygotować informacje, ale zamiast tego nic nie dało, a dodatkowo wbrew ustawie o dostępie do informacji publicznej wykręca się dziwnymi odpowiedziami. Jak mieszkańcy mają brać udział w konsultacjach jak od początku nie podaje się informacji, z kim mamy dyskutować?

Proponowany projekt uchwały nie uwzględnia żadnych propozycji wypracowanych przez Radę Pożytku Publicznego, która składa się głównie z przedstawicieli szczecińskich organizacji pozarządowych. Biorący udział w posiedzeniu urzędnicy byli za poprawkami Rady, więc kto postanowił ich nie wprowadzać?

Nie(ciekawa) historia uchwały o konsultacjach

Na ostatniej sesji w roku 2011 szczecińscy radni mieli zająć się projektem uchwały o konsultacjach społecznych. Nie zajęli się, odsyłając projekt do projektodawcy czyli Prezydenta Miasta. 

Dla aktywnych mieszkańców uchwała ta ma olbrzymie znaczenie. Powinna też takie mieć dla szczecińskich urzędników, bo daje szanse na lepsze rozpoznanie potrzeb szczecinian i dopasowanie działań samorządu do ich oczekiwań, zaoszczędzenie czasu i pieniędzy (mniej protestów, opóźnień), podsunięcie nierozważanych dotąd rozwiązań, aktywizowanie społeczności, zwiększenie ogólnego zaufania do samorządu.
Tymczasem w Szczecinie prace nad uchwałą przygotowywano niemal w tajemnicy w Biurze Budżetu i Funduszy Pomocowych. O tym, że trwają nad nią pracę nie wiedzieli nawet urzędnicy innych biur i wydziałów.
Główną motywacją nie było wywiązanie się z zapisów uchwały o samorządzie gminnym a uciekający termin w realizowanym przez Urząd projekcie EFS, w którym uchwalenie takiej uchwały zapisano.
Nie wiem, niestety, jak się nazywa Pan lub Pani urzędnik, którzy tę uchwałę przygotował/a i kto z mu/jej takie zadanie zlecił. Wiem, że obojgu tym osobom zabrakło wyobraźni. Jak można uchwałę o konsultacjach z mieszkańcami przygotować bez udziału mieszkańców? Widać można. Nie tylko przygotować, ale nawet zaproponować radnym do uchwalenia - uchwała nr 374 pojawiła się w porządku sesji  szczecińskiej Rady Miasta w listopadzie oraz w grudniu.
Znaleźć ją można pod tym linkiem>>>
W listopadzie radni nie zdążyli się uchwałą jednak zająć. Dzięki temu, trochę przez przypadek, mogli się nad nią pochylić w grudniu członkowie Szczecińskiej Rady Pożytku Publicznego. Nie była to oczywiście inicjatywa pracowników Biura Budżetu i Funduszy Pomocowych a kilu nastawionych propartycypacyjnie członków Rady Pożytku. I choć od początku tych prac w Radzie Pożytku słyszałem głosy, że w ten sposób nie wolno tworzyć prawa, że z pracy "na kolanie" nigdy nie wyjdzie nic dobrego ostatecznie wypracowaliśmy własny projekt uchwały (dziś już wiem, że również wymagajacy jeszcze poprawy).
Ten projekt, przygotowany przez członków Rady Pożytku Publicznego nie trafił ostatecznie, pod obrady Rady Miasta w ogóle. A projekt przygotowany przez Biuro Budżetu i Funduszy został na sesji grudniowej odesłany do projektodawcy.To dobrze. Bo żaden z tych projektów nie był konsultowany z mieszkańcami.
Co teraz się stanie z tą uchwałą? Zachęcam do tego, by o nią dopytywać prezydenta, radnych i urzędników.

Wojciech Spychała
Autor jest prezesem Stowarzyszenia POLITES w Szczecinie

Źródło: www.polites.org.pl